Mặt trận tổ quốc, các đoàn thể chính trị - xã hội với năm dân vận chính quyền
Sinh thời Chủ tịch Hồ Chí Minh đã viết:“Dân vận là vận động tất cả lực lượng của mỗi một người dân không để sót một người dân nào, góp phần thành lực lượng toàn dân, để thực hiện những công việc nên làm, những công việc Chính phủ và Đoàn thể đã giao cho”
Sinh thời Chủ tịch Hồ Chí Minh đã viết:“Dân vận là vận động tất cả lực lượng của mỗi một người dân không để sót một người dân nào, góp phần thành lực lượng toàn dân, để thực hiện những công việc nên làm, những công việc Chính phủ và Đoàn thể đã giao cho”, và “Dân vận kém thì việc gì cũng kém; Dân vận khéo thì việc gì cũng thành công”. Thấm nhuần tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh, trong quá trình lãnh đạo cách mạng, Đảng ta luôn xác định công tác dân vận là một nhiệm vụ quan trọng của công tác xây dựng đảng; là trách nhiệm của cả hệ thống chính trị; công tác dân vận không chỉ là vận động Nhân dân thực hiện đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, mà còn phải tìm mọi các cách giải thích cho dân hiểu, dân tin việc làm đó là lợi ích cho họ và nhiệm vụ của họ, họ phải hăng hái làm; mục tiêu cao nhất của công tác dân vận theo tư tưởng Hồ Chí Minh chính là vì dân, mọi hành động của chúng ta phải vì dân và mang lại hiệu quả thiết thực cho dân.
Trong điều kiện Đảng cầm quyền và mối quan hệ giữa Đảng, Nhà nước với Nhân dân chủ yếu được thực hiện thông qua mối quan hệ giữa các cơ quan hành chính nhà nước và chính quyền các cấp với Nhân dân; trực tiếp là giữa cán bộ, công chức, viên chức, chiến sĩ lực lượng vũ trang với Nhân dân. Vì vậy, Ban chấp hành Trung ương Đảng đã xác định cơ chế lãnh đạo công tác dân vận của Đảng là "Đảng lãnh đạo, chính quyền tổ chức thực hiện, MTTQ, các đoàn thể tham mưu, nòng cốt". Năm 2018, Ban Dân vận Trung ương và Chính phủ chọn là "Năm dân vận chính quyền", với chủ đề xây dựng chính quyền thật sự "Kỷ cương, liêm chính, hành động, sáng tạo, hiệu quả".
Theo chủ tịch Hồ Chí Minh "Muốn vận động được Nhân dân điều cơ bản đầu tiên là phải dân chủ"; hoạt động quản lý nhà nước của chính quyền các cấp phải gắn chặt với việc thực hiện Quy chế dân chủ ở cơ sở; lấy dân chủ trong Đảng làm hạt nhân, dân chủ trong hoạt động quản lý, điều hành của chính quyền là yếu tố quyết định, đảm bảo dân chủ, kỷ cương xã hội; nếu không thực hiện tốt chế độ công khai, minh bạch theo phương châm "dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, giám sát", không chăm lo một cách cụ thể, chu đáo đến đời sống vật chất và tinh thần của Nhân dân thì chúng ta dù có nói bao nhiêu về công tác vận động quần chúng và quyền làm chủ của Nhân dân, cũng không có sức thuyết phục.
Vai trò và khả năng to lớn của hệ thống dân vận, MTTQ và các đoàn thể là ở chỗ dự báo được tình hình Nhân dân; phát hiện được những bất cập trong việc thực hiện chính sách, pháp luật ở cơ sở; những hạn chế trong hoạt động quản lý nhà nước; nắm được tâm tư, nguyện vọng của đông đảo quần chúng nhân dân để phản ánh, đề xuất giải pháp với cấp ủy, chính quyền để giải quyết, nhất là những vấn đề phức tạp, nhạy cảm, có liên quan trực tiếp đến quyền và lợi ích của tổ chức, công dân. Trong thời gian qua, MTTQ, các đoàn thể các cấp đã phát huy vai trò là cầu nối giữa cấp ủy, chính quyền với Nhân dân; tổ chức phát động nhiều phong trào thi đua có chiều sâu thu hút đông đảo hội viên, đoàn viên và Nhân dân tham gia, trọng tâm là cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh”, “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam", đã khơi dậy mạnh mẽ tinh thần đoàn kết của Nhân dân trong việc tham gia xây dựng nông thôn mới, đến nay toàn tỉnh đã có 524 thôn, bản, khu phố, 241 xã và 1 huyện đạt chuẩn nông thôn mới. Để phối hợp thực hiện tốt Kế hoạch số 1573-KH/BDVTW-BCSĐCP, ngày 08/02/2018 của Ban Dân vận Trung ương và Ban Cán sự đảng Chính phủ và Công văn số 797- CV/TU ngày 21/3/2018 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về việc tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện "Năm dân vận chính quyền", MTTQ, các đoàn thể chính trị - xã hội các cấp cần quan tâm thực hiện tốt nhiệm vụ trọng tâm sau:
Một là, phối hợp tổ chức quán triệt, triển khai thực hiện sâu sắc, hiệu quả các quan điểm, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về công tác dân vận, dân tộc, tôn giáo, đặc biệt là công tác dân vận của các cơ quan hành chính nhà nước và chính quyền các cấp theo Kết luận số 114- KL/TW ngày 14/7/2015 của Ban Bí thư Trung ương Đảng, khóa XI; tiếp tục thực hiện Quy chế dân chủ ở cơ sở theo Kết luận số 120- KL/TW của Bộ Chính trị khóa XI. Tập trung tuyên truyền, hướng dẫn, tổ chức cho Nhân dân thực hiện thắng lợi nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng - an ninh năm 2018, trọng tâm là tuyên truyền, vận động hội viên, đoàn viên và nhân dân tích cực tham gia thực hiện chương trình xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh; giải phóng mặt bằng thực hiện các dự án đầu tư; thực hiện Nghị quyết số 04-NQ/TU, 05-NQ/TU của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh về công tác đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, vệ sinh môi trường...
Hai là, phối hợp tham mưu, lãnh đạo, chỉ đạo, đôn đốc, hướng dẫn chính quyền các cấp thực hiện thành công chủ đề "Năm dân vận chính quyền" là “Kỷ cương, liêm chính, hành động, sáng tạo, hiệu quả” theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ và Chỉ thị số 16/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ "Về tăng cường và đổi mới công tác dân vận trong cơ quan hành chính nhà nước, chính quyền các cấp trong tình hình mới", trọng tâm là đẩy mạnh cải cách hành chính, thực hiện dân chủ ở cơ sở, công khai minh bạch kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, trong quản lý đất đai, tài chính ngân sách, đầu tư xây dựng cơ bản, đền bù giải phóng mặt bằng thực hiện các dự án đầu tư, xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh. Tăng cường kỷ luật, kỷ cương hành chính, đề cao vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu, thủ trưởng cơ quan, đơn vị trong việc thực hiện công tác dân vận; trách nhiệm, thái độ của cán bộ, công chức, viên chức trong thực thi công vụ; hoạt động tiếp xúc, đối thoại của người đứng đầu cấp ủy, chính quyền với Nhân dân, doanh nghiệp để giải quyết các vấn đề bất cập, vướng mắc ở cơ sở, hạn chế tình trạng khiếu kiện, đình công, ngưng việc của công nhân, người lao động. Thực hiện nghiêm túc công tác tiếp dân; tăng cường tiếp xúc đối thoại với Nhân dân, doanh nghiệp; giải quyết khiếu nại, tố cáo; nâng cao trách nhiệm trong việc giải quyết các vụ việc nổi cộm, các kiến nghị, đề xuất chính đáng của đoàn viên, hội viên và Nhân dân; tạo điều kiện để MTTQ, các đoàn thể phát huy vai trò giám sát, phản biện xã hội và góp ý xây dựng chính quyền trong sạch, vững mạnh.
Ba là, phối hợp tổ chức các phong trào thi đua yêu nước gắn với xây dựng, nhân rộng các điển hình, mô hình tiên tiến "Dân vận khéo" trong xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh và trong học tập, làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh của các cơ quan hành chính nhà nước, chính quyền các cấp để nâng cao nhận thức, ý thức, trách nhiệm của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức trong thực hiện chức trách, nhiệm vụ được giao.
Bốn là, phát huy vai trò tham mưu, nòng cốt trong việc tuyên truyền, vận động Nhân dân thực hiện tốt các mục tiêu, nhiệm vụ của "Năm dân vận chính quyền", MTTQ, các đoàn thể các cấp cần tập trung thực hiện tốt những nội dung như:
- Nắm chắc các chủ trương, chính sách phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng - an ninh của địa phương, đơn vị để chủ động tuyên truyền cho hội viên, đoàn viên và Nhân dân biết; tổ chức cho Nhân dân bàn, góp ý và vận động Nhân dân tích cực tham gia thực hiện. Động lực thúc đẩy phong trào Nhân dân là phát huy đầy đủ quyền làm chủ của Nhân dân; bảo đảm quyền và lợi ích trực tiếp, thiết thực của Nhân dân. Vì vậy, MTTQ, các đoàn thể nhân dân cần phải chủ động phối hợp với chính quyền để chỉ đạo thực hiện tốt chủ trương kết hợp hài hoà các lợi ích, bảo đảm quyền lợi phải đi đôi với nghĩa vụ công dân; huy động sức dân phải đi đôi với bồi dưỡng sức dân, theo quan điểm của Chủ tịch Hồ Chí Minh "Những gì có lợi cho dân thì hết sức làm, những gì có hại cho dân thì hết sức tránh".
- Đổi mới nội dung và hình thức lấy ý kiến các tầng lớp nhân dân tham gia xây dựng Đảng, chính quyền; nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác tiếp dân, đối thoại với Nhân dân. Phối hợp giải quyết kịp thời những kiến nghị, nguyện vọng chính đáng của Nhân dân, doanh nghiệp; tập trung giải quyết đơn, thư khiếu nại, tố cáo, không để vụ việc phức tạp kéo dài, khiếu kiện đông người, vượt cấp. Tiếp tục tham mưu thể chế hóa, cụ thể hóa mối quan hệ "Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, Nhân dân làm chủ", nhất là nội dung Nhân dân làm chủ và phương châm "Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, giám sát".
- Phát huy vai trò làm chủ của Nhân dân trên tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội một cách thực chất, hiệu quả. Tăng cường công tác giám sát và phản biện xã hội của MTTQ, các đoàn thể; bằng nhiều hình thức, thường xuyên góp ý xây dựng đảng, chính quyền vững mạnh. Định kỳ tổ chức cho các đồng chí lãnh đạo, người đứng đầu cấp ủy, chính quyền đối thoại trực tiếp với Nhân dân theo quy định của Trung ương, theo hướng gia tăng cả về cường độ, tần suất và hiệu quả việc tiếp xúc, chủ động tiếp xúc thay vì bị động chờ người dân đến. MTTQ và các đoàn thể phải làm tốt chức năng giáo dục, tư vấn, giám sát hoạt động của tất cả các tổ chức, tất cả các đảng viên và công chức, cần phải làm tốt hơn nữa nhiệm vụ tập hợp, đoàn kết Nhân dân, bảo vệ quyền và lợi ích cho Nhân dân.
- Thường xuyên đổi mới phương thức, hình thức công tác vận động quần chúng của đội ngũ cán bộ làm công tác mặt trận, đoàn thể; đồng thời nâng cao trình độ, nhận thức cho đội ngũ cán bộ để thực hiện tốt chức năng tuyên truyền, vận động Nhân dân; đổi mới cách thức, quy trình, phương pháp công tác dân vận; công tác dân vận đòi hỏi phải gần dân, sát dân, nghe dân nói, nói dân hiểu, làm dân tin; tăng cường củng cố, xây dựng mối quan hệ gắn bó máu, thịt giữa Đảng, Nhà nước với Nhân dân.
Để tạo điều kiện cho MTTQ, các đoàn thể phát huy được vai trò của mình trong đồng hành thực hiện "Năm dân vận chính quyền", chính quyền cùng cấp cần quan tâm thực hiện tốt những nội dung sau:
Thứ nhất, xây dựng và thực hiện nghiêm túc Quy chế phối hợp hoạt động giữa chính quyền với MTTQ, các đoàn thể; chủ động trao đổi, thông tin cho MTTQ, các đoàn thể biết chủ trương, chính sách mới ban hành; cùng bàn giải pháp, tuyên truyền, vận động Nhân dân thực hiện và giám sát thực hiện các chương trình xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh; thực hiện các dự án đầu tư, công tác giải phóng mặt bằng; quản lý các chương trình mục tiêu quốc gia về xóa đói, giảm nghèo; chính sách đặc thù vùng miền núi, dân tộc, tôn giáo. Khắc phục ngay tình trạng coi chính quyền là cấp trên của MTTQ, các đoàn thể; khi chính quyền thực hiện các chủ trương, chính sách mới và các dự án đầu tư có ảnh hưởng lớn đến đời sống của Nhân dân, không trao đổi, thông tin cho MTTQ, các đoàn thể biết, đến lúc Nhân dân không đồng tình thực hiện, có khiếu kiện đông người thì mới thông báo cho MTTQ, các đoàn thể, để tham gia vận động...
Thứ hai, đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, cải cách tư pháp; trọng tâm là đổi mới nội dung, phương thức thực hiện công tác dân vận của chính quyền, các cơ quan nhà nước các cấp; phân công, bố trí lãnh đạo phụ trách, cơ quan tham mưu về công tác dân vận của chính quyền theo quy chế công tác dân vận; xây dựng và thực hiện nghiêm các quy định về đạo đức công vụ, văn hóa công sở, tác phong làm việc, quy tắc ứng xử; phong cách làm việc của người cán bộ theo phương châm "Trọng dân, gần dân, hiểu dân, học dân và có trách nhiệm với dân”, “nghe dân nói, nói dân hiểu, làm dân tin”, hết lòng, hết sức phục vụ Nhân dân, thực sự chăm lo đến lợi ích của dân, dân chủ với dân, coi đây là một trong những tiêu chí đánh giá, phân loại cán bộ, công chức; đồng thời kiên quyết xử lý những cán bộ, công chức, viên có hành vi quan liêu, tham nhũng, sách nhiễu, hách dịch, cửa quyền với Nhân dân.
Thứ ba, tạo điều kiện để MTTQ, các đoàn thể và Nhân dân tham gia giám sát, phản biện xã hội, góp ý xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền; giám sát hoạt động của chính quyền, cơ quan, đơn vị, của cán bộ, công chức; tham gia phản biện xã hội đối với các văn bản quy phạm pháp luật, các chương trình, dự án quan trọng của địa phương, đơn vị theo quy định của Hiến pháp năm 2013 và Quyết định số 217-QĐ/TW, 218-QĐ/TW của Bộ Chính trị, khóa XI.
Thứ tư, quan tâm, tạo điều kiện cho MTTQ, các đoàn thể tham gia thực hiện những nội dung, phần việc của chương trình, dự án phù hợp với chức năng, nhiệm vụ và khả năng của từng đoàn thể để tập hợp, thu hút hội viên, đoàn viên tham gia phát triển kinh tế- xã hội, đảm bảo quốc phòng - an ninh. Định kỳ sáu tháng, hằng năm tập thể lãnh đạo, người đứng đầu chính quyền làm việc với MTTQ, các đoàn thể cùng cấp để nắm tình hình Nhân dân; tiếp thu ý kiến phê bình, góp ý của Nhân dân về công tác quản lý nhà nước, về thái độ và phong cách làm việc của cán bộ, công chức; thống nhất nội dung tham mưu cho cấp ủy lãnh đạo tổ chức phong trào thi đua "Dân vận khéo" và kế hoạch hoạt động giám sát, phản biện xã hội, góp ý xây dựng đảng, chính quyền.
Để thực hiện tốt những nội dung “Năm dân vận chính quyền”, ngoài sự lãnh đạo của Đảng, điều hành thực hiện của chính quyền và vai trò nòng cốt của MTTQ, các đoàn thể, tất cả các tổ chức trong hệ thống chính trị phải có kế hoạch hành động cụ thể, bằng việc làm thiết thực, triển khai đến từng cơ quan, đơn vị và đến cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức, chiến sĩ lực lượng vũ trang để thực hiện đạt hiệu quả./.
MTTQ tổ chức đối thoại giữa Chủ tịch UBND xã với nhân dân tại xã Xuân Tân, huyện Thọ Xuân (Ảnh Minh Quang)
Nguyễn Văn Thành - Ủy viên Ban Thường vụ, Trưởng Ban Dân vận Tỉnh ủy
Cập nhật ngày: 05/10/2018